Skrzynia biegów maszyny budowlanej – podstawowe informacje i kilka rad jak przedłużyć jej życie

Podstawowe informacje i kilka porad 

Maszyny budowlane to niesforne urządzenia, które lubią psuć się w najmniej oczekiwanym momencie. Pamiętajmy jednak, że nadal są to tylko maszyny, a ich bezawaryjność w głównej mierze zależy od naszego wysiłku włożonego w konserwacje i serwis posiadanego sprzętu. 

Tym razem zajmiemy się skrzynią biegów. Ten element ma tendencję do tego, aby się psuć, jest jednak kilka sposobów na to, żeby wydłużyć żywotność tego elementu.

Skrzynia biegów - rola i funkcja

Skrzynia biegów w każdym pojeździe pełni kluczową funkcję - odpowiada za jego sprawne i bezpieczne przemieszczanie się. To właśnie do zadań tej przekładni należy zmiana prędkości oraz momentu obrotowego, który dostarczany jest przez silnik i dzięki temu możliwa jest sprawna jazda również na nierównościach czy wzniesieniach.

Skrzynie biegów poszczególnych maszyn budowlanych różnią się między sobą konstrukcją, ale generalnie podstawową częścią dla wszystkich skrzyń są koła zębate, które mają ten sam kierunek obrotu co wał wyjściowy, a w zależności od wybranego biegu, poszczególne kosze wprawiane są w ruch.

Regularnie sprawdzaj i wymieniaj olej

O tym, że trzeba wymieniać olej silnikowy wiemy i pamiętamy chyba wszyscy, ale zbyt często zapominamy, że kontroli i wymiany wymaga także olej przekładniowy.

Każdy producent maszyn budowlanych ściśle określa, jak często należy wymieniać olej w skrzyni biegów, a więc róbmy to zgodnie z zaleceniami i zawsze korzystajmy tylko z oleju o odpowiedniej specyfikacji – w przeciwnym wypadku skracamy żywotność danego układu oraz narażamy się na utratę gwarancji. 

Oczywistością jest też konieczność stałego kontrolowania stanu oleju w skrzyni, ponieważ maszyny budowlane często pracują w trudnych warunkach, to również skrzynie narażone są na wszelakie uszkodzenia mechaniczne.

Korzyści regularnej konserwacji skrzyni biegów

Dzięki regularnej wymianie oleju nie tylko zapewniamy lepsze smarowanie, ale również wraz ze starym olejem wypłukujemy szkodliwe zanieczyszczenia i osady.

Bezwzględnie należy również pamiętać o tym, aby używać oleju o odpowiedniej gęstości – pominięcie tej kwestii mogą skutkować brakiem możliwości efektywnej jazdy danym sprzętem.
Co jakiś czas warto zlecić serwisowi wykonanie pomiaru kontrolnego ciśnienia na sprzęgło i zmiennik, a podczas takiego przeglądu poprośmy także o sprawdzenie stanu krzyżaków i mocowań.

Kwestia ta jest szczególnie ważna, jeśli w trakcie eksploatacji maszyny operator zgłasza niepokojące stuki i zgrzyty dobiegające z okolic napędu.

Warto pamiętać, że szybka reakcja na tym etapie pozwoli jeszcze uniknąć wysokich kosztów naprawy.

Skrzynia biegów wymaga rozsądnego traktowania

Oczywiście największy wpływ na żywotność skrzyni biegów ma sposób jej traktowania przez operatora. Jedną z podstawowych zasad, na którą trzeba zwrócić uwagę operatorowi jest przestroga, aby nigdy nie ruszał maszyną, gdy w skrzyni znajduje się jeszcze zimny olej.

Najlepiej jest po prostu pozwolić silnikowi na pięciominutową pracę na wolnych obrotach, co pozwoli silnikowi spalinowemu na osiągnięcie odpowiedniej temperatury roboczej. Ważne jest też, aby przed rozpoczęciem właściwej pracy sprawdzić działania poszczególnych układów mechanicznych.

Czego się wystrzegać?

Absolutnie wykluczona jest agresywna jazda! Zmiana biegów musi być płynna, bez szarpnięć - przełożenia zawsze dobieramy do wagi ładunku i rodzaju terenu, w jakim pracujemy. 

Należy pamiętać również, że nie wolno zmieniać biegów z trybu terenowego na szosowy i odwrotnie w momencie, gdy maszyna jest w ruchu - podobnie jest z załączeniem stałego napędu na 4 koła.

Na koniec pamiętajmy jeszcze, że skrzyni nie służy zmiana kierunku jazdy, gdy maszyna jest w ruchu - oddziałują na nią wtedy ogromne siły przeciążenia i zawsze należy się najpierw zatrzymać, aby zmienić przełożenie biegu.

Porady końcowe

Stosowanie się do tych wszystkich porad z pewnością przedłuży życie skrzyni biegów w maszynie budowlanej i pozwoli uniknąć wysokich kosztów naprawy, dlatego chcielibyśmy skierować apel do operatorów: Kontrolujcie na bieżąco stan przekładni, ponieważ każdy większy kłopot z napędem jest poprzedzony pewnymi symptomami, które należy zawczasu wychwycić! 

Początkowe, niewielkie usterki skrzyni biegów z reguły nie powodują unieruchomienia maszyny, co może zachęcać do dalszej jazdy, jednak stanowczo odradzamy takie podejście, gdyż jest to prosta droga do poważnych problemów.
Wymiana lub kapitalny remont przekładni to jest zawsze spory koszt i nie warto czekać, aż maszyna przestanie jeździć lub poczujemy zapach spalenizny.