Zgarniarka i równiarka

Uniwersalne maszyny niezbędne w robotach ziemnych

Zgarniarki łączą cechy maszyn urabiających i transportowych, dzięki czemu w ich przypadku stosunek kosztów do efektywności roboczej jest bardzo korzystny i tym samym cieszą się one dużym uznaniem wśród swoich właścicieli. Wykorzystywane są przede wszystkim podczas budowy dróg, ale można je spotkać również w wielu innych miejscach, jak np. przy wyrównywaniu terenów pod lotniska, robót na dużych osiedlach mieszkaniowych, czy też w zakładach przemysłowych.

Zgarniarka - charakterystyka maszyny

Praca zgarniarki odbywa się systemem cyklicznym i obejmuje następujące procesy: skrawanie gruntu (do 0.5m), napełnianie go do skrzyni, transport urobku (na odległość od kilkudziesięciu metrów do nawet kilku kilometrów), rozładunek oraz powrót (tzw. przebieg jałowy). 

To właśnie wspomniana wyżej skrzynia (razem z krawędzią tnącą) jest najważniejszym elementem roboczym i w oparciu o kryterium jej pojemności, zgarniarki dzieli się na małe (pojemność do 5m³), średnie (5-15m³) oraz duże (powyżej 15 m³).
Zgarniarka to maszyna, której praca odbywa się zawsze do przodu, a cykl roboczy może odbywać się przy zastosowaniu następujących rodzajów ruchu: dwukierunkowego, zygzakowego, ósemkowego oraz okólnego zwanego również eliptycznym. 

Efektywność prowadzonych prac zależy od kilku zmiennych: rodzaju gruntu, wielkości skrzyni, sposobu wykonywania prac czy właściwości samej zgarniarki.

Istnieje wiele kryteriów klasyfikacji tych maszyn, a do najbardziej popularnych podziałów należą:

• Ze względu na rodzaj układu jezdnego: 
• zgarniarki samojezdne
• zgarniarki przyczepne 
• zestawy zgarniarek
• zgarniarki z popychaczem 
• Ze względu na rodzaj ciągnika holującego: 
• gąsienicowe
• kołowe
• Ze względu na sposób ładowania urobku: 
• oddolny 
• wspomagany układem
• Ze względu na sposób wyładunku: 
• do przodu 
• do tyłu 
• obrotowy

Technologia prac zgarniarki

Wyróżniamy 2 podstawowe sposoby odspajania gruntu za pomocą zgarniarek:

• płaskie – narzędzie robocze jakim jest nóż, zostaje opuszczone do maksymalnej, możliwej głębokości, a następnie wraz ze wzrostem załadunku skrzyni, zmniejszeniu ulega głębokość opuszczenia noża.
• grzebieniowe – w trakcie pokonywanego dystansu, skrzynia jest kilkukrotnie opuszczana i podnoszona.

Poza podstawową funkcją, jaką oczywiście jest zgarnianie i przewożenie urobku, zgarniarki wykonują szereg innych czynności takich jak:

• wyrównywanie terenu
• budowa nasypów
• ścinanie zboczy
• budowa przekopów

Równiarka - krótki opis maszyny

Maszyna ta ma bardzo wszechstronne zastosowanie, ale służy przede wszystkim do wyrównywania obrabianego terenu pod budowę dróg, lotnisk czy inwestycji kubaturowych. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby ta maszyna znalazła zastosowanie w takich czynnościach jak ścinanie wałów ziemnych, zrywanie starej nawierzchni, kopanie rowów, mieszanie kruszywa drogowego czy nawet odśnieżanie (w tym przypadku należy szczególnie uważać na wszelkie niewidoczne przeszkody ukryte pod śniegiem). 

Podział równiarek

Podstawowy podział uwzględnia konstrukcję ramy i z tego względu wyróżniamy równiarki:
samojezdne, dzielące się jeszcze na dwuosiowe oraz trzyosiowe (składające się z dwóch tylnych osi oraz jednej przedniej), a osobną kategorię stanowią natomiast równiarki ciągnione.
Obecnie najpopularniejsze są równiarki wyposażone w ramę przegubową, które odznaczają się wyższą efektywnością od pozostałych modeli. Zwłaszcza w wąskim i ograniczonym przestrzennie terenie, możliwość zastosowania takich maszyn jest nieoceniona.

Wyposażenie równiarki

Do urządzeń roboczych równiarki należą, po pierwsze lemiesz, który jest podstawowym narzędziem, służącym do zgarniania warstwy gruntu, a drugim jest zrywak - stosowany przeważnie wtedy, gdy wierzchnia warstwa gruntu jest zbyt twarda dla użycia lemiesza. 

W nowoczesnych maszynach wyposażenie oraz systemy nawigacyjne zostały bardzo rozwinięte, dzięki czemu poprawiła się wydajność, a tym samym szybkość prowadzonych prac. 

Na porządku dziennym są już różnego rodzaju systemy automatyzacji oraz cyfrowego pomiaru - zastosowanie pomiarów laserowych, specjalnego systemu monitoringu pracy oraz położenia lemiesza (oparty na technologii GPS). Na sam koniec warto jeszcze wspomnieć, że równiarki to maszyny, które mogą być sterowane mechanicznie lub hydraulicznie.

Jaką maszynę kupić?

Decydując się na zakup zgarniarki lub równiarki, należy wziąć pod uwagę kilka aspektów – przede wszystkim skalę planowanych robót oraz rodzaj materiału, z którym maszyna będzie się mierzyć. 

Uwzględniając te czynniki, dobieramy sprzęt o odpowiedniej wielkości, dostępne są modele od kilku do nawet ponad 30 ton, a niektóre równiarki dysponują masą operacyjną przekraczającą 70 ton.
Oczywiście w przypadku zakupu takiej jak również każdej innej maszyny bardzo ważna jest dokładna ocena stanu technicznego danego sprzętu i dlatego warto zlecić to zadanie osobom znającym się na rzeczy oraz posiadającym odpowiednie doświadczenie. 

Warto pamiętać, że wnikliwej ocenie powinny zostać poddane podstawowe podzespoły, takie jak układ jezdny, silnik spalinowy, czy układ hydrauliczny, gdyż to one gwarantują sprawne działanie maszyny podczas codziennej eksploatacji.